Komputery nurkowe - planowanie nurkowania

E-Learning


Komputery nurkowe stały się na tyle popularne wśród płetwonurków, że wyparły tabele dekompresyjne. Tabel nadal się uczymy, aby zrozumieć co liczy komputer, ale nurkujemy praktycznie zawsze z komputerem.

Zasady dotyczące komputerów nurkowych

Zamieszczam kilka podstawowych zasad.

  1. Komputer powinien mieć praktycznie każdy nurek, nie wystarczy jeden na grupę czy jeden na parę. Powtarzam każda osoba nurkująca powinna mieć komputer.
  2. Komputer pamięta nasze nurkowania do 3-4 dni wstecz - nie wolno w trakcie nurkowań, pozwalać innym nurkom nurkować na naszym komputerze, bo to obniża nasze limity bezdekompresyjne. Komputer to sprzęt indywidualny i w danym dniu, może na nim nurkować jedna osoba. Komputer nurkowy, można pożyczyć innej osobie, ale najlepiej w okresie, kiedy nie nurkujemy.
  3. Zawsze należy zapoznać się z instrukcją komputera nurkowego. Wiem jest to dokument nie do przejścia, ale podstawowe funkcje, podstawowe ustawienia, trzeba poznać. No i najważniejsze, trzeba wiedzieć co wyświetla komputer pod wodą. Dobrym rozwiązaniem jest zacząć od taniego komputera, na wypasiony komputer, przyjdzie czas w przyszłości.
  4. Pamiętaj, aby w komputerze nurkowym mieć ustawioną aktualną datę i godzinę. Pozwoli panować to nad historią twoich nurkowań.
  5. Przestrzegaj, zalecanej przez komputer prędkości wynurzania, obecnie jest to nie szybciej niż 10m/min. Ponieważ wstrzelenie się dokładnie w 10m/min, jest bardzo trudne, wynurzać się będziesz pewnie wolniej niż 10m/min. Kiedy nurkujesz na komputerze i nie ścigasz się z czasem bezdekompresyjnym, możesz znacznie zwolnić wynurzenie. Płyń do góry w wygodnym tempie.
  6. Pamiętaj, że w komputerze można ustawić współczynniki bezpieczeństwa, jeżeli występuje jakiś z czynników zwiększający ryzyko wystąpienia choroby dekompresyjnej.
  7. Jest wielu producentów komputerów nurkowych, może się zdarzyć, że w danej grupie nurkowej, każdy będzie miał inny model. To w niczym nie przeszkadza, pod warunkiem, ze będziemy się stosować do dwóch prostych reguł: 1 – wynurzamy się z prędkością jaką zaleca najwolniejszy komputer, 2 – stosujemy się do czasu bezdekompresyjnego najbardziej konserwatywnego komputera nurkowego (najkrótszy czas bezdekompresyjny).
  8. Nie wchodzimy w dekompresję, jeżeli nie mamy odpowiedniego szkolenia. Wszystkie komputery pokazują przystanki dekompresyjne po przekroczeniu czasu bezdekompresyjnego – co nie znaczy, że możemy to robić. Nurkowanie dekompresyjne wymaga większych umiejętności i większego doświadczenia. A najważniejsze to to, że kiedy przekroczysz swoje uprawnienia, twoje ubezpieczenie przestaje działać.
  9. Nie nastawiajmy alarmów dźwiękowych, których pod wodą nie będziemy w stanie wyłączyć np. alarmu czasu. Jeżeli nastawimy alarm np. na 40’ to po przekroczeniu założonego czasu, do końca nurkowania, będziemy słyszeli irytujące pikanie komputera. Alarm głębokości jest bezpieczniejszy, bo jak zmniejszymy głębokość wyłączy się.
  10. Wymieniajmy baterię w komputerze, kiedy pojawi się wskaźnik niskiego poziomu naładowania. Niski poziom baterii pozwala wykonać przeważnie jeszcze kilka nurkowań, ale dla bezpieczeństwa nie sprawdzajmy ile.
  11. Znaj procedurę na wypadek awarii/ wyłączenia się komputera nurkowego.
  12. Komputery oledowe, wymagają ładowania codziennie, lub co kilka nurkowań, potrafią pracować od 10-40h, jednak w większości przypadków nie pozwolą rozładować się do zera. Kiedy do końca baterii pozostaje od 1-3h mogą nie pozwolić na nurkowanie – nie włączą się pod wodą, lub będą ostrzegawczo mrugać. Bezpieczna wartość to powyżej 5h.
  13. Włączenie komputera nurkowego, nie zwalnia z używania mózgu.

Czasy bezdekompresyjne w komputerze nurkowym

Komputery nurkowe wyświetlają czasy bezdekompresyjne. Należy wejść w odpowiedni tryb pracy. Ten tryb to „Plan nurkowania” jeżeli mamy język polski w komputerze, albo „Plan NoDec” jeżeli mamy wersję angielską. Odsyłam do instrukcji obsługi danego komputera.

komputer nurkowy planowanie nurkowania
Należy wejść w tryb „Plan nurkowania” jeżeli mamy język polski w komputerze, albo „Plan NoDec” jeżeli mamy wersję angielska.

W Polsce pewnie najbardziej popularny są komputery firmy Suunto, więc na przykładzie dwóch komputerów tej firmy przedstawię procedurę planowania nurkowania.

komputer nurkowy planowanie nurkowania
Komputer podaje czasy bezdekompresyjne. W tym przypadku dla głębokości 15,0m jest 72’ (NO DEC TIME), nurkowanie 1 (DIVE), zawartość tlenu 21%.

Poniżej tabelka przedstawiająca limit bezdekompresyjny (ang. NDL - No Decompression Limit) dla komputerów Suunto (model dekompresyjny RGBM) dla trzech różnych współczynników bezpieczeństwa P0, P1, P2. Wartości są podawane od głębokości 9m ze skokiem co 3m, głębokość końcowa zależy od modelu komputera.

Głębokość NDL P0 NDL P1 NDL P2
9m > 99' > 99' > 99'
12m > 99' 89' 67'
15m 72' 57' 43'
18m 52' 39' 30'
21m 37' 29' 23'
24m 27' 24' 19'
27m 20' 18' 15'
30m 16' 14' 12'

Z tabelki możemy odczytać, że czas bezdekompresyjny dla głębokości 18m wynosi 52’ jeżeli mamy ustawiony standardowy współczynnik bezpieczeństwa, jeżeli ustawimy współczynnik bezpieczeństwa P1 – czas skróci się do 39’, a przy współczynniku P2 mamy do dyspozycji 30’. Wartość >99 oznacza, ze czas do dekompresji jest większy niż 99’ (część komputerów wyświetla w takim przypadku "-").

Można sobie zadać pytanie. Czy taka ilość informacji jest wystarczająca? Tak, dla nurkowania bezdekompresyjnego nie potrzebujemy nic więcej.

Zaplanujmy więc nurkowanie na 15m. Z komputera odczytamy, że możemy nurkować 72’. I tą informację należy zapamiętać, tego czasu nie możemy przekroczyć, ale jest on na tyle duży, że najprawdopodobniej skończymy nurkowanie wcześniej z powodu braku powietrza.

Droższe komputery nurkowe są nam w stanie podać wartość czasu nurkowania ze względu na ilość czynnika oddechowego. Przykład poniżej. W tym przykładzie ograniczeniem nie jest czas bezdekompresyjny a ilość powietrza.

planowanie ilości gazu
W trybie planowania komputer podaje dwie wartości: czas bezdekompresyjny i czas na jaki wystarczy powietrza w trakcie nurkowania. Maksymalny czas nurkowania to mniejsza wartość.

Planowanie nurkowania powtórzeniowego

Wszystkie komputery mają funkcję planowania nurkowania powtórzeniowego, która umożliwia przeglądanie granicznych wartości bezdekompresyjnych dla kolejnego nurkowania, uwzględniającą stopień zalegającego azotu z wcześniejszego czy wcześniejszych nurkowań.

W przypadku nurkowania powtórzeniowego należy ustawić czas przerwy powierzchniowej. Czasy bezdekompresyjne, będą krótsze niż to wynika z powyższej tabelki, ponieważ komputer uwzględni azot resztkowy.

Symulator nurkowania

Tryb symulacji może zostać wykorzystany do zapoznania się z funkcjami i informacjami wyświetlanymi przez urządzenie przed nurkowaniem, zaplanowania nurkowania z wyprzedzeniem, w celach demonstracyjnych lub instruktażowych. W trybie symulacji czas odmierzany jest szybciej niż czas rzeczywisty, w związku z tym 15 sekund symulacji odpowiada 1 minucie nurkowania (przynajmniej w komputerach Suunto). Przerwę powierzchniową można ustawić przy pomocy przycisków z dokładności do 15 minut. Zasymulowanie nurkowania 60 minutowego trwa 15 minut.

komputer nurkowy planowanie nurkowania
Wejście do trybu symulacji nurkowania.

Opcja jest dostępna w nielicznych komputerach. Jest doskonałym narzędziem do nauki obsługi komputera, szczególnie w nurkowaniach dekompresyjnych.

komputer nurkowy planowanie nurkowania
Tu widzimy, że jesteśmy w 16’ nurkowania, maksymalna głębokość nurkowania 16,0m, teraz jesteśmy na głębokości 12,5m, do limitu bezdekompresyjnego zostało 29 minut.