Sejsze, tsunami

Hydrologia i locja

Sejsze

Sejsze - fale spowodowana przejściem dwu różnych ośrodków ciśnienia atmosferycznego (niżu i wyżu), występuje w jeziorach i zamkniętych morzach, Powierzchnia morza podnosi się nieznacznie ku ośrodkowi niżowemu i opada w wyżu. Po odejściu ośrodków wraca do równowagi. Jest to fala stojąca. Zjawisko zostało przedstawione przez szwajcarskiego hydrologa François-Alphonse’a Forela w roku 1890, który zaobserwował je na Jeziorze Genewskim w Szwajcarii.

Tsunami

Tsunami (z jap. fala portowa) - fale oceaniczna wywołana podwodnym trzęsieniem ziemi lub wybuchem wulkanu. Rozchodzą się promieniście od miejsca powstania. Na otwartym oceanie niegroźna mimo, że porusza się z dużą prędkością, nawet 600km/godzinę, może być nawet niezauważone z powodu, bardzo małą wysokość kilka kilkadziesiąt centymetrów (posiada za to bardzo dużą długość).

Niebezpieczna staje się w miejscach wypłyceń to znaczy w strefie brzegowej i może tam osiągnąć wysokość kilkudziesięciu metrów (nawet 30m) niszcząc nadbrzeżne miejscowości lub zmywając całe wyspy. Najczęściej występuje w basenie Oceanu Spokojnego. Z doniesień wynika, że może to być kilka fal nadchodzących bezpośrednio po sobie, przed przyjściem pierwszej fali wyraźnie można dostrzec jak morze się cofa.

Ostatnio naprawdę wielka fala tsunami została zarejestrowana 26 grudnia 2004 na Oceanie Indyjskim. Przejście fali doprowadziło do katastrofy na niespotykaną skalę, skala zniszczeń materialnych jest nieprawdopodobna. Śmierć w wyniku przejścia fali poniosło ponad 150 tyś ludzi. Wywołana została trzęsieniem ziemi o sile 8 w skali R.

Wyróżnia się trzy rodzaje tsunami: