Jak zapisać się na kurs nurkowania!
Kursy nurkowania prowadzimy w Krakowie. Zależy ci na szybkim terminie - skontaktuj się z instruktorem
Tel.: (+48) 501 627 846. lub e-mail. Zawsze możesz zadzwonić i zapytać. Preferujemy kontakt telefoniczny. Więcej.
Makrofotografia
fotografia podwodna
W makrofotografii podwodnej stosuje się przeważnie dwa rozwiązania:
- soczewki nasadkowe przy popularnych aparatach kompaktowych
- obiektywy makro przy lustrzankach.
Soczewki makro - soczewki nasadkowe
Skalę odwzorowania można zwiększyć poprzez zmniejszenie ogniskowej. Realizujemy to poprzez dokręcenie z przodu obiektywu odpowiednich soczewek nasadkowych. Na ogół dla soczewek takich producenci nie podają ich ogniskowej, zamiast niej podają tzw. zdolność skupiającą (często też potocznie zwaną mocą optyczną soczewki) wyrażoną w dioptriach. Ta zdolność skupiająca to odwrotność ogniskowej soczewki wyrażonej w metrach, zatem soczewka o zdolności skupiającej +1dioptria ma ogniskową 1m, zaś +4dioptrie - ogniskową 25cm, zaś +10D ma ogniskowa 10cm (100mm). Analogiczna zdolność skupiającą możemy wyznaczyć dla obiektywu, np. obiektyw o ogniskowej 50mm ma zdolność skupiającą +20dioptrii a ten o ogniskowej 100mm ma zdolność skupiającą +10D.
Soczewki rozpraszające (o wartościach ujemnych, znak "-") mające ujemną zdolność skupiającą i nie są stosowane w makrofotografii, wiec nimi nie będziemy się zajmować.
W nurkowaniu stosuje się soczewki nasadkowe nakręcane na wodoodporną obudowę, soczewki można używać pojedynczo lub w grupach, chodź przeważnie ich liczba nie przekracza dwóch a suma dioptrii +10D. Jeżeli stosujemy kilka soczewek to ich suma dioptrii wynosi D=D1+D2 (D1 - ilość dioptrii soczewki pierwszej, D2 - ilość dioptrii soczewki drugiej).
Dzięki temu, że soczewka jest przykręcona na zewnątrz obudowy, można ją montować i demontować pod wodą, zależnie od potrzeb. Soczewka o większej ilości dioptrii daje większe powiększenie, ale jednocześnie zmniejsza głębię ostrości i często jakość obrazu (ostrość) do poziomu nieakceptowanego (zbyt duże rozmycia). Z doświadczeń własnych mogę powiedzieć, że im większa moc optyczna soczewki tym większa utrata ostrości. Wydaje się, że +10D to absolutny maks, chodź moim zdaniem przy takiej soczewce poziom ostrości jest juz nieakceptowany.
Co zyskamy dzięki soczewce makro? Zwiększy się skala odwzorowania, czyli obraz będzie większy. Szukałem wzorów jak to obliczyć i poniżej podaję prosta metodę nie zagłębiającą się w tajniki optyki.
S = (f*D)/1000
S- skala odwzorowania odpowiada za powiększenie. Typowe obiektywy makro posiadają powiększenie 1:1 (skalę odwzorowania 1) ale 1:2 również nie jest źle (skalę odwzorowania 0,5)
f - ogniskowa w [mm] (odległość obrazowa - czyli odległość pomiędzy środkiem optycznym obiektywu a matrycą)
D- ilość dioptrii soczewki nasadkowej w [D]
Wykonajmy prosty przykład: dla obiektywu o ogniskowej 100mm i soczewki nasadkowej +10 dioptrii otrzymamy.
S = (100*10)/1000 = 1
S = (100*6)/1000 = 0,6
Oczywiście wzór jest dużym przybliżeniem rzeczywistych zmian w optyce naszego sprzętu i może być stosowany tylko do do bardzo zgubnych obliczeń.
Oczywiście odwzorowanie to nie jedyny parametr nas interesujący, drugim równie ważnym jest odległość do obiektu przy jakiej otrzymamy dane odwzorowanie. Co z tego, że możemy dla danej optyki uzyskać powiększenie 1:1, kiedy uzyskamy je przy wjechaniu rybce między oczy. Bezpieczna odległość to około 0,5m lub więcej w przypadku organizmów żywych, w przypadku elementów stałych można podejść nawet na kilka centymetrów, ale powstaje wtedy problem z właściwym oświetleniem, jak oświetlić obiekt, kiedy przeszkadza obiektyw. Każdy kto w części kadru miał piękną czerń wie o co chodzi, wszak w makrofotografii praktycznie 100% światła to światło lampy błyskowej.
Poniżej zamieszczam dwie bardzo popularne soczewki Firmy INON, wykonane z najwyższej jakości szkła optycznego, pokrytego powłokami przeciwodblaskowymi zapewniającymi doskonałą jakość odwzorowania tak pod wodą, jak i na powierzchni. Ich dwuelementowa konstrukcja znacznie lepiej ogranicza aberrację niż to się dzieje w przypadku popularnych soczewek jednoelementowych. Te konwertery można łączyć ze sobą dzięki gwintowi naciętemu po obu stronach obiektywu. Przeważnie można dokupić soczewki na gwint 67mm (M67), 55mm (M55) i 46mm (M46).
 |
Inon UCL-165M67 Close-Up Lens
Konstrukcja optyczna (elementy/grupy): 2/2 Konwerter montuje się do portu obudowy przy pomocy gwintu 67mm. Jeżeli port nie ma gwintu - możliwy jest montaż przy pomocy odpowiedniego adaptera M67: |
 |
Inon UCL-330M67 Close-Up Lens
Konstrukcja optyczna (elementy/grupy): 2/2 Konwerter montuje się do portu obudowy przy pomocy gwintu 67mm. Jeżeli port nie ma gwintu - możliwy jest montaż przy pomocy odpowiedniego adaptera M67:
|
 |
Epoque DML-2 67mm Underwater Macro Lens Konstrukcja optyczna (elementy/grupy):
4/4 |
Jak widać cena nie jest niska, i jeżeli chcemy troczę zaoszczędzić to można kupić soczewkę +4D lub +6D w sklepie fotograficznym oczywiście z gwintem umożliwiającym montaż do obudowy podwodnej aparatu. Cena takiej soczewki to około 15-50EUR. Sam używałem dwóch soczewek +4D z aparatem Olympus C8080 a jakie zdjęcia można wykonać zamieszczam poniżej. Przy trzech soczewkach +4D obraz był już na krawędziach zdjęcia nieostry i występowały duże problemy z nastawieniem ostrości.
Obiektywy makro dla lustrzanek
W przypadku stosowania lustrzanek najlepszym rozwiązaniem jest zakup obiektywu makro. Powszechnie stosuje się trzy rodzaje obiektywów 60mm, 105mm, 200mm. Oczywiście czym dłuższa ogniskowa tym możliwe większe powiększenie lub możliwość większego odsunięcia się od obiektu.
Ponieważ sam używam aparatu Nikon D200 przedstawię typowe obiektywy możliwe do zastosowania w przypadku aparatów tej firmy. Oczywiście wybór nie jest ograniczony do tych dwóch modeli, można również wybrać wśród obiektywów konkurencji Sigmy czy Tokiny, ale te dwa modele mogę swobodnie polecić. Podaję konkretne modele, ponieważ wiem jak trudno jest wybrać, wśród całej masy możliwości. Sam to przechodziłem. Ponieważ nie lubię kupować kota w worku, wiec udałem się do sklepu Foto Plus w Krakowie, gdzie miałem możliwość sprawdzenia obiektywów Nikkora, Sigmy i Tokiny. Powiem szczerze wstępnie byłem zainteresowany tańszymi obiektywami ale konfrontacja z Nikkorem dała jednoznaczną odpowiedź - stawiam na Nikkora - tylko te obiektywy działały naprawdę cicho a aparat ostrzył bez problemów.
Druga sprawa to, zanim kupimy obiektyw sprawdźmy czy jesteśmy w stanie dokupić do niego port. Proponuję więc sprawdzić przed wybraniem się do sklepu do jakich obiektywów są dostępne porty.
Wśród obiektywów makro do aparatów firmy Nikon chciałem polecić:
- Nikon AF 60 f/2.8D Micro
- Nikon AF-S 105 f/2.8 G IF-ED VR Micro
Nikon AF 60 f/2.8D Micro
Klasyczny obiektyw bez zbędnej elektroniki o zwartej masywnej konstrukcji. Odwzorowanie szczegółów bliskie ideału, zarówno w centrum jak i na brzegu, bardzo dobra ostrość, zerowa dystorsja, niewielki astygmatyzm, dobra praca autofokusa, bardzo małe winietowanie . Solidna budowa. Może trochę głośny AF ale w normie. Z body D200 ostrzy bez zarzutu. Obiektyw wart swojej ceny - polecam. Wady: trochę za duża koma, lekka aberracja chromatyczna w okolicach maksymalnego otworu względnego. Cena około 400EUR.
Ten typ obiektywu doskonale sprawdza się nie tylko w makro fotografii ale również w fotografii zbliżeniowej.
Nikon AF-S 105 f/2.8 G IF-ED VR Micro
Bardzo udany obiektyw, umożliwiający robienie świetnych i co najważniejsze bardzo ostrych zdjęć, posiada doskonale działającą stabilizację obrazu oraz cichy i sprawnie działający AF, a te dwa czynniki są w fotografii podwodnej bardzo ważne. Zalety: bardzo solidna obudowa o wysokiej jakości wykonania, świetna jakość obrazu zarówno w centrum jak i na brzegu kadru, znikoma aberracja chromatyczna, mała dystorsja, niewielka koma, niezbyt duży astygmatyzm, doskonała praca autofokusa, skuteczna stabilizacja. Wady: wysoka cena 670EUR.
Mimo tych wszystkich zalet, to obiektyw bardzo trudny w użyciu,
to nie jest obiektyw do wszystkiego, nie ulega wątpliwości, że jest to
obiektyw do fotografia bardzo specjalistyczny dla bardzo małych obiektów. Na
razie czekam na port do obudowy podwodnej, jak zrobię pierwsze zdjęcia
postaram się zamieścić, a na razie bawię się na figurkach moich córek.
Postaram się w najbliższym czasie zamieścić zdjęcia z obu obiektywów