Zatrucie tlenem OTU

Zatrucie tlenem OTU

Zatrucie tlenowe? Niemożliwe oddycham tlenem od urodzenia i nic mi się nie dzieje! Tam może powiedzieć przeciętna osoba zapytana na ulicy.

Prawda jest jednak inna, najlepiej wiedzą to nurkowie nitroksowi, tlen pod zwiększonym ciśnieniem parcjalnym jest toksyczny. Następuje zatrucie organizmu powodujące konwulsje podobne do napadu epilepsji co w wodzie prowadzi do utonięcia, tylko właściwe postępowanie w trakcie napadu drgawek tlenowych pod wodą może doprowadzić do uratowania płetwonurka.

Ludzie posiadają różną tolerancję tlenową, ale ogólnie uznaje się, że dopuszczalne ciśnienie parcjalne tlenu to:

Zatrucie tlenem może również wystąpić nawet przy niższym ciśnieniu parcjalnym jeżeli czas ekspozycji jest długi. Z fizycznego punktu widzenia nurkowanie na powietrzu to w rzeczywistości nurkowanie na nitroksie, wynika to z faktu że tylko na powierzchni wody ciśnienie parcjalne tlenu wynosi 0,21at , głębiej rośnie. Dobrze przedstawia to poniższa tabelka.

Głębokość [m] Powietrze 21 Nitroks 32 Nitroks 36
0 0,21 0,32 0,36
10 0,42 0,64 0,72
20 0,63 0,96 1,08
30 0,84 1,28 1,44
40 1,05 1,60 1,80
50 1,26 - -
60 1,47 - -
70 1,68 - -

Dwie postacie zatrucia tlenowego

Wyróżniamy dwie postacie zatrucia tlenowego:

  1. zatrucie ostre nazwane efektem Paula Berta - postać mózgowa (CNS). Taki rodzaj zatrucia najbardziej interesuje nurków nitroksowych oraz używających innych mieszanek oddechowych o zwiększonej ilości tlenu.
  2. zatrucie przewlekłe nazwane efektem Lorrain Smitha - jest to postać płucna (OTU).

Zatrucie przewlekłe nazwane efektem
Lorrain Smitha lub OTU postać płucna

Zatrucie przewlekłe nazwane efektem Lorrain Smitha - jest to postać płucna. Na skutek długotrwałego oddychania tlenem (kilka dni) pod zwiększonym ciśnieniem (poniżej 1at) występują zmiany płucne (zapalenie płuc). Ta postać w nurkowaniu nie występuje, może się pojawić w przypadku długotrwałego przebywania w komorze dekompresyjnej pod zwiększonym ciśnieniem.

Oddychając mieszankami o ciśnieniu parcjalnym tlenu powyżej 0.21ata należy monitorować ilość przyjętej dawki OTU, wraz z wielkością przyjętej dawki spada pojemność życiowa płuc.

Z definicji jedna jednostka OTU odpowiada jednominutowej ekspozycji tlenem przy ciśnieniu parcjalnym 1ata (PPO2=1ata). Dla innych wartości ciśnienia parcjalnego (PPo2) i czasu (t) można ją obliczyć z wzoru

OTU = t * [(PPO2-0,5)*2]0.83

lub odczytać z poniższego wykresu. Na osi Y należy znaleźć poszukiwaną wartość ciśnienia parcjalnego tlenu, następnie w poziomie należy przesunąć się do wykresu, po osiągnięciu wykresu poruszamy się pionowo w dół i na osi X odczytujemy przyjętą dawkę OTU w ciągu 1minuty (OTUmin). W celu określenia przyjętej dawki należy odczytany wynik pomnożyć przez czas ekspozycji t wyrażony w minutach.

OTU = t * OTUmin

Zatrucie tlenem OTU

Przykład: Jeżeli oddychamy na powierzchni czystym tlenem, ciśnienie parcjalne tlenu (O2) wynosi 1at to w ciągu minuty przyjmiemy 1 dawkę. Jeżeli będziemy czystym tlenem oddychać przez 1godzinę to przyjmiemy 1*60min=60OTU. Aby nastąpił spadek pojemności płuc o 2% czas oddychania czystym tlenem musiał by przekroczyć 10godzin (zobacz następny wykres). Pamiętajmy więc że zbyt długie oddychanie tlenem o zwiększonym ciśnieniu parcjalnym jest szkodliwe dla naszych płuc.

Przy nurkowaniach wielodniowych ważne jest aby nie przekraczać maksymalnej dawki dziennej. poszczególne wartości można znaleźć w tabelce poniżej.

Zatrucie tlenem OTU

Poniższy wykres przedstawia spadek pojemności życiowej płuc w zależności od przyjętej dawki OTU. Aby określić spadek pojemności życiowej płuc należy znać pochłoniętą dawkę OTU (oś Y), od danej wartości należy przesuwać się w poziomie do przecięcia z krzywą OTU, po przecięciu z krzywą należy poruszać się w dół do osi X, na której odczytujemy wartość spadku pojemności życiowej płuc.

Zatrucie tlenem OTU

Przykład: Jeżeli pochłonięta dawka wynosi 1425 jednostek OTU to znaczy że pojemność życiowa płuc zmniejszyła się o 10% i jest to maksymalna dawka stosowana w trakcie leczenia ciężkich objawów DCS. Dla 850 jednostek OTU spadek pojemności życiowej płuc wynosi 4,5% i jest to maksymalna jednorazowa dawka, której nie należy przekraczać przy nurkowaniach pojedynczych. Przy nurkowaniach powtórzeniowych OTU nie powinna przekraczać 300OTU.

Przyjęcie zbyt wysokiej dawki prowadzi do uszkodzenia tkanki płucnej i objawia się oprócz spadku pojemności życiowej płuc:

Postępowanie w przypadku zatrucia tlenem w postaci płucnej jest następujące: