Gas blendera

nurkowanie techniczne

Przygotowanie mieszanin oddechowych

Przygotowanie mieszanki oddechowej powinno być przeprowadzone przez osobę do tego przeszkoloną - gas blendera. Uprawnienia gas blendera można uzyskać podobnie jak specjalizacje nurkowe - po pozytywnym zaliczeniu odpowiedniego szkolenia.

Możemy rozróżnić dwa rodzaje nitroksów:

  1. nitroksy o zawartości tlenu do 40%
  2. nitroksy o zawartości tlenu od 40-100% - tzw. gorące nitroksy

Powszechnie stosuje się trzy metody przygotowania mieszanki nitroksowej o zawartości tlenu do 40%:

Gorące nitroksy przygotowuje się wyłącznie przy pomocy metody ciśnień parcjalnych. Przypominam, o konieczności posiadania butli czystych tlenowo.

Mimo że mieszankę można przygotować na kilka sposobów nie liczmy na to, że otrzymamy każdą mieszankę jaką chcemy. Przeważnie przygotowuje się mieszanki standardowe takie jak EAN 32; EAN 36; EAN 40; EAN 50; EAN 60; EAN 80. Zamówienie mieszanki o innym składzie może być problemem, nikomu nie będzie się chciało jej wykonać (działanie niestandardowe męczy, trzeba by to policzyć, teraz nie mamy czasu - to najczęściej słyszane odpowiedzi). W Polsce jeżeli zamówimy mieszankę nawet standardową może się okazać przy odbiorze, że mamy mieszankę niestandardową, rozbieżności zależnie od miejsca mogą dochodzić nawet do 3%.

Metoda mieszania ciągłego

Metoda mieszania ciągłego jest stosowana najczęściej głównie do mieszanek o zawartości tlenu do 40% (EAN 40), nie jest stosowana dla gorących nitroksów.

nitroks - metoda mieszania ciagłego

Metoda jest bardzo prosta, sprężarka zasysa mieszankę o określonym składzie i tłoczy ją do butli. Mieszanka powstaje w odpowiedniej komorze (mieszałce) jeszcze przed wlotem do sprężarki. W mieszałce następuje wymieszanie powietrza i tlenu. Powietrze jest zasysane z atmosfery a tlen podawany jest z butli. Skład procentowy reguluje się na podstawie pomiaru z analizatora tlenowego.

Przy tej metodzie butle nie muszą być czyste tlenowo.

Użycie filtrów molekularnych

Obecnie użycie filtrów molekularnych "mambrany" jest coraz częściej stosowane, odpowiedni filtr wejściowy przed sprężarkom powoduje, że z powietrza otrzymujemy od razy nitroks o zadanym składzie, nie ma potrzeby kupowania butli z tlenem i wykonywania dodatkowych czynności związanych z zwiększeniem zawartości tlenu w powietrzu.

Wadą tego rozwiązania jest cena samej "membrany", zwrot kosztów zakupu "membrany" nastąpi tylko w przypadku wykonywania dużych ilości gazów. Zaletą - butle nie muszą być czyste tlenowo.

Metoda ciśnień parcjalnych

Pozwala na stworzenie mieszanki o dowolnej zawartości tlenu, metoda stosowana powszechnie do otrzymywania gorących nitroksów (EAN 50; EAN 60; EAN 80)

gas blender nitrox trimix

Teoretycznie wszystko jest bardzo proste, aby uzyskać określoną mieszankę musimy obliczyć ile atmosfer tlenu należy dodać. Przeważnie przy tej metodzie, z butli spuszczamy cały gaz, butla przed napełnieniem jest pusta, pierwsze dodajemy czysty tlen, np. napełniamy butlę do 60at a następnie dopełniamy butlę powietrzem. Powietrze musi być kompatybilne tlenowo, wymagane jest zastosowanie specjalnej sprężarki lub konwencjonalnej sprężarki z odpowiednimi filtrami.

Ciśnienie do jakiego należy napełnić butlę tlenem można obliczyć z tablic albo w programie komputerowym. Pomiar ciśnienia należy dokonywać manometrem o dużej dokładności. Po wykonaniu mieszanki jej skład należy sprawdzić analizatorem tlenowym.

gas blender nitrox trimix

Przy tej metodzie butle bezwzględnie muszą być czyste tlenowo.

Ciśnienie do jakiego należy napełnić pustą butlę odczytać możemy z tablic lub programu komputerowego, ambitny gaz blender, może nawet wyliczyć je ręcznie - tylko po co?

Poniżej zamieszczam kawałek tabeli z prostym objaśnieniem jak z niej korzystać. Po prawej stronie tabeli znajduje się "końcowe ciśnienie cylindra" czyli ciśnienie jakie chcemy uzyskać w butli (pomarańczowe pole). U góry na żółtym tle mamy rodzaj mieszanki jaki chcemy uzyskać - w procentach jest wyrażona ilość tlenu w mieszance końcowej. na przecięciu końcowego ciśnienia i składu mieszanki otrzymamy do jakiego ciśnienia należy napełnić butlę tlenem.

gas blender nitrox trimix

Zadanie

Przykładowo: aby uzyskać ciśnienie końcowe 200at i EAN 50 należy do butli wtłoczyć 73,4at tlenu a resztę dopełnić powietrzem kompatybilnym tlenowo. Aby uzyskać EAN 75 i ciśnienie końcowe 200at należy do butli przetoczyć 136,7at tlenu. Pełne tabele znajdują się na dole strony.

Tabele to nie jedyne rozwiązanie, można stosować odpowiednie programy komputerowe, które pozwolą zaplanować jak wykonać dowolna mieszankę. Poniżej zamieszczam panel główny DSAT Gas Mix Calculator, który pozwala wykonywać mieszanki zarówno nitroksowe jak i trimiksowe dla dowolnego ciśnienia w butli wyjściowej. Parametry założone identyczne jak dla przykładu dla tabeli, wynik również identyczny.

Poniżej ciekawy przykład jak wykonać trimiks

Jeżeli jesteśmy ambitni, możemy również odpowiednie wartości policzyć ręcznie. Nie jest to specjalnie trudne, ale wymaga pewnej wprawy, której nie uzyskamy to wykonaniu jednego przykładu. Jeżeli pragniesz liczyć ręcznie, musisz doskonale rozumieć prawo ciśnień parcjalnych (prawo Daltona). Nie będę go tutaj tłumaczył albowiem wszystko znajdziesz na odpowiedniej stronie.

Przykład jak powyżej: mamy wykonać nitrox EAN50 o ciśnieniu 200at

Skorzystamy z wzoru:

kurs gas blender

gdzie:

kurs gas blender

Myślę, że wynik nie jest zaskoczeniem, należy butlę napełnić tlenem do ciśnienia 73,4at a resztę dopełnić powietrzem.

Przedstawiony przykład jest najprostszym przypadkiem, możemy również mieć potrzebę dopełnienia butli, aby uzyskać inny nitrox lub używać określonego nitroksu do dopełniania butli. Obliczenia z tym związane znajdziesz na stronie gas blender obliczenia zadań.

Tabele do otrzymywania nitroksu metodą ciśnień parcjalnych

gas blender nitrox trimix

gas blender nitrox trimix