END (Equivalent Narcotic Depth)

nurkowanie techniczne

Równoważna głębokość narkotyczna

Stosowanie nitroksu, czyli mieszanki o większej zawartości tlenu powoduje, że w mieszaninie oddechowej znajduje się mniej azotu. Wszyscy wiemy że azot pod zwiększonym ciśnieniem powoduje narkozę azotową, wydawać by się mogło że mieszanka oddechowa o mniejszej zawartości azotu jest mniej narkotyczna a więc bardziej bezpieczna przy nurkowaniach głębszych. Tak jednak nie jest.

Obecnie wielu fizjologów nurkowych uważa że zastąpienie azotu tlenem w mieszance oddechowej wcale nie obniża ryzyka narkozy podczas nurkowań głębokich. Dzieje się tak dlatego, że sprężony tlen wykazuje podobne narkotyczne właściwości jak sprężony azot (zobacz tabelka poniżej). Tak więc mimo iż nitrox zawiera mniej azotu, powoduje takie samo ryzyko wystąpienia narkozy. Najlepiej więc przyjąć, że nurkowanie na nitroksie nie obniża ryzyka narkozy i planować nurkowanie pod kątem narkozy identycznie jak dla nurkowania na powietrzu.

Zakładając więc, że tlen O2 jest równie toksyczny jak azot N2, wzór na END ma postać :

postać najprostsza (bo nic nie trzeba liczyć):

END = Głębokości (Depth)

wzór do obliczeń ma postać

END = [(FN2+FO2) * P * 10]-10

dla naszych obliczeń, kiedy operujemy głębokością i w mieszance znajduje się hel (He) wygodniej stosować poniższy wzór:

END = [(1-FHe) * (D+10)]-10

gdzie:

Dlatego jeżeli pragniemy obniżyć ryzyko wystąpienia narkozy, należy zastąpić azot i tlen gazem o mniejszym potencjale narkotycznym. Powszechnie w takich sytuacjach używa się helu.

Poziom narkotyczności poszczególnych gazów:

Gaz

Narkotyczność

Azot N2

1

Tlen O2

1

Hel He

0,23

Nurkowie Hogarthian penetrujący głębokie jaskinie i przebywający pod wodą długo (nawet kilka godzin) zalecają nurkować na mieszankach helowych już przy głębokości 30m (wynika to z ich złych doświadczeń z narkozą po nurkowaniach nitroksowych). Nurkowania rekreacyjne jeszcze długo będą omijać mieszanki helowe. Wynika to głównie z trzech powodów:

  1. ceny samej mieszanki - hel nie jest gazem tanim,
  2. mniejszej dostępności mieszanek helowych (trymix),
  3. i konieczności przejścia dodatkowego szkoleń, które również będzie kosztowne.

Alternatywą mogą być nurkowania na Rebreatherach, ale jak na razie to jeszcze większy wydatek.

Zakładając w trakcie nurkowania na nitroksie, tylko toksyczność azotu (N2) wzór na END przyjmie postać:

END ={ [FN2 * (D +10)]/0,79} - 10 [m]

czyli END = EAD